Naar de database

Kunera, laatmiddeleeuwse insignes en ampullen

Insignes en ampullen zijn materiële getuigen van de rijke en boeiende visuele cultuur van de late middeleeuwen. Hoewel ze veelvuldig worden teruggevonden in slibachtige afzettingen van rivieren en oude stadskernen, zijn ze maar weinig bekend bij het grote publiek. Kunera streeft ernaar de kennis over het historische materiaal te vergroten en zoveel mogelijk objecten te documenteren. Alleen dan blijft waardevolle informatie voor de toekomst bewaard.

Over Kunera →

Uitgelicht

Susanna van Rome in Bretagne

Deze mal toont een vrouwelijke heilige met een boek. Onder haar staat een Franse tekst. Eerder is deze gelezen als SAINTE DUCANNE en daarom werd de vrouw geïdentificeerd als hertogin Anne van Bretagne. Deze identificatie lijkt echter onwaarschijnlijk daar de hertogin nooit heilig is verklaard of überhaupt aanspraak heeft gemaakt op een zalig- of heiligverklaring. Het ligt meer voor de hand om de tekst te lezen als SAINTE SUSANNE. Afgebeeld is Susanna van Rome, die volgens de legende begeerd werd door de zoon van keizer Diocletianus. Hij vroeg haar ten huwelijk, maar zij weigerde omdat ze maagd wilde blijven. Voor straf werd ze vervolgens onthoofd. Haar vita uit de zesde eeuw beschrijft waarschijnlijk een fictieve figuur. Met andere woorden, Susanna heeft waarschijnlijk nooit bestaan. Desalniettemin worden haar vermeende relieken bewaard in de Santa Susanna al Quirinale in Rome. Mogelijk kwamen relieken van haar ook terecht in Bretagne, specifiek op Le Mont-Saint-Michel. In een boekrecensie wees Élisabeth Rabeisen op de aanwezigheid van een veertiende-eeuwse reliekhouder met een stuk van Susannas schedel in de schatkamer van de abdij van Le Mont-Saint-Michel, in 1640. Later werd deze overgebracht naar de kerk Saint-Gervais in Avranches. De mal lijkt bewijs dat pelgrims op Le Mont-Saint-Michel ook Susanna konden vereren en ter herinnering daaraan pelgrimstekens konden aanschaffen. • Élisabeth Rabeisen, boekrecensie Françoise LABAUNE-JEAN dir., Le plomb et la pierre : petits objets de dévotion pour les pèlerins du Mont-Saint-Michel, de la conception à la production (XIVe-XVe siècles)’, Revue archéologique de l’Est 65 (2016), p. 453-460.

Bekijken →

Vlucht naar Egypte

De prachtige collectie insignes van het nationaal museum in Praag zit al geruime tijd in de database Kunera. In 2012 werden de insignes immers gepubliceerd in een prachtige catalogus 'Jungfrauen, Engel, Fallustiere'. Dat wil niet zeggen dat er niet af en toe toch een nieuwe identificatie kan worden gedaan. Of een suggestie daarvoor. Een insigne met een mannenfiguur die in de catalogus is omschreven als "Jäger?" stelt waarschijnlijk Jozef voor. Het insignefragment toont een mannenfiguur. Over hem schreef insignekenner Hartmut Kühne in de catalogus "Der markante Jägerhut und der von der Figur gehaltenen Pfeil (?) könnten zu einer Jagdszene gehört haben." De tekst op de rand – een deel van het Ave Maria - doet vermoeden dat we met een Mariascène te maken hebben. De vergelijking met een ander insigne in de database (Kunera nr. 16589) toont aan dat het hier wellicht om Jozef gaat, meer specifiek Jozef die de ezel begeleidt waarop Maria met het Christuskind zit. Op de vlucht voor Herodes die de opdracht gegeven heeft om alle jongetjes te vermoorden, trekken zij naar Egypte. Op het insigne, gevonden in Sluis, staat Jozef ook tegen de omlijsting van het insigne aan. Hij draagt ook daar een hoed. Bovendien heeft hij een stok over zijn schouders, zoals ook de figuur uit Praag. Hieraan hangt een knapzak waarmee reizigers vaker worden voorgesteld. Bij de Praagse Vlucht naar Egypte ontbreekt een groot deel. De ezel met Maria en Kind is afgebroken. Alleen Jozef bleef over. Hij moet het tegenwoordig zelfs zonder zijn knapzak stellen.

Bekijken →

Berichten

Kunera neemt deel aan het internationale onderzoeksproject ‘The Medieval Ritual Landscape: Archaeology, Material Culture and Lived Religion’

Het project is een samenwerking tussen de University of Reading en het British Museum. Het begint april van dit jaar en zal drie jaar duren.

Lees meer →

Insignes als wereldgeschiedenis

Voor het boek 'Nog meer Wereldgeschiedenis van Nederland' schreef Hanneke van Asperen een bijdrage over 1382. In dit jaar vond de Mariacultus in 's-Hertogenbosch zijn aanvang. Daarmee kwam ook een productie van fascinerende insignes op gang.

Lees meer →

Symposium op 29 september

Er is de mogelijkheid om aan te melden voor het symposium Kunera op 29 september!

Lees meer →
Naar de berichten →