Bedevaartinsigne van Andreas en Gislenus
Dit insigne is een zeldzame mengvorm van insigne en bedevaartvaantje. Hiervan zijn er maar een paar teruggevonden.
Rond 1550 kwamen gedrukte vaantjes op als religieus souvenirs. Deze werden enige tijd aangeboden in aanvulling op loodtinnen insignes. De papieren vaantjes waren goedkoper en sneller te vervaardigen dan de metalen bedevaartssouvenirs en uiteindelijk vervingen de papieren souvenirs de metalen insignes helemaal. Uit de overgangstijd van metaal naar papier stamt dit draagteken. Het is een metalen insigne in de vorm van een vaantje. Het kan gedateerd worden in de tweede helft van de 16de eeuw.
Van dergelijke loodtinnen vaantjes zijn nu vier exemplaren beken. Het eerste is een vaantje met een Maria met Kind op haar arm, aan weerszijden geflankeerd door een engel met een kaars en een bloem in een omlijsting (Kunera 06602). Het heeft een opschrift dat luidt: HEYLIGHE MARIA BIDT VOOR ONS. Het is gevonden in Vlaanderen. Twee vaantjes hebben een afbeelding van Job. Deze zijn afkomstig uit Weezemaal (Kunera 16449 en 20885). Het eerste exemplaar, gevonden in Middelburg, is gaaf en heeft het opschrift: S.IOB.GODTS VRIENT BIT VOER ONS. Het tweede loodtinnen vaantje met Job is een fragment en het opschrift is maar gedeeltelijk bewaard: VRIENT BIT VOOR ONS. Dat exemplaar is gevonden in het Hulst (NL).
Het vierde exemplaar toont Andreas met kruis en Gislenus van Henegouwen als bisschop met kerkmodel in handen en beer aan zijn voeten. Ook dit insigne heeft een gedeeltelijk leesbaar opschrift: YLICH SAN ..... TOT BELSELE (heilige sint… tot Belsele). Het dorp Belsele in de provincie Oost-Vlaanderen heeft inderdaad een Sint-Andreas- en Ghislenuskerk. Op de plaats van de huidige kerk zou al in de 10de eeuw een heiligdom hebben gestaan. Die kerk werd in de loop der eeuwen vaak verwoest, weer opgebouwd en vergroot. Behalve de kerk is niets overgeleverd dat refereert aan bedevaarten naar Belsele.
Het vaantje laat nu zien dat er een bedevaartpraktijk moet hebben bestaan, zij het met slechts een lokale betekenis. De afstand tussen Belsele en Sint-Anna (waar het vaantje is gevonden) is maar 9 km.
Afbeelding: Collectie van Peter d'Haese (Kunera nr. 23003).